Жеті ата – қазақ халқының салт-дәстүріне тән адамның ата жағынан тегін таратудың нақты жүйесі. Бүгінде кейбіреулер жеті атамды білемін деп аталарының есімдерін тізбектеп шығады. Одан әрі таратып жатпайды. Әрине, бұл түк білмегеннен жақсы. Бірақ жеті адамның атын үш жасар балаға да жаттатуға болады емес пе? Сонда оның қаншалықты мәні бар? Жеті атасын білу дегенді жеті атаңа дейінгі туыстарды толық, жүйелі таратып, олардың туып-өскен жерлерін, өмірбаяндарын біліп, елге елеулі, адал қызмет еткен бабаларын ұрпақтарына насихаттап жеткізу деп түсінген жөн.
Тарихи-этнографиялық очерктер жинағын жазған автор Орманов: Жағалбайлыға ең ауыры Ор бойында салынған Орынбор бекеті үшін соғыс болды. 1740 жылы басталған соғыс 1744 жылға дейін жалғасты. 1744 жылғы соғыс екі жақ үшін нағыз қанды қырғын болды. Екі жақтан қан майданға қанша адам қатынасқанын ешкім білмейді. Ел аузында қалған аңыз-әңгімелер, үлкендердің айтуларына қарағанда, қанды қырғын соңғы демге дейін жалғасып, тіптен, соғыс алаңында қалған денелерді жинайтын адам да қалмағанға ұқсайды. Жағалбайлының бұл жанталасын түсінуге болады. Өйткені, Орды беру, жағалбайлы үшін орысқа қасиетті Жайықты беру, ата-бабасының кіндік қаны тамған жерді берумен тең еді.
Жағалбайлылардың ұранына айналган Малатау (Манатау) жоңғалармен арпаласып, елін жерін қорғап, халқының мақтанашына айналған батыр. Малатау батыр 17 ғасырдың басында өмір сүрген белгілі тұлға. Халык санасында «Малатаудан асқан бар ма, найзалы қалмақтардан жасқанған ба. Сан рет қанды шайқас кездерінде, жауларын жер құштырып шаттанғанда, мерейі үстем болып қалың елдің, көтерді айбын туын аспандата..» - деп жырланады екен. Малатау айбынды #‎Жәңгір #‎хан заманындағы жоңғарлармен шайқастарға қатынасқан деген халық дерегі бар. Ол тамалық Көкімен бірге Самарқанд әмірі #‎Жалаңтөс баһадүрдің 20 мыңдық әскерінің құрамында болып, 17 ғасырдың 40-шы жылдарының ортасында жоңғарлардың басым күшін талқандап женіске жеткен – деген мағлұматтар мәселені толықтыра түседі.
