Жапырақ жайған «жасыл» энергия «ЭКСПО-2017» көрмесіне дайындық қызып тұр
VII Астана экономикалық форумы аясында Қоршаған орта және су ресурстары министрлігінің мұрындық болуымен «Smart Green Business Forum» жиыны өткізілді. «Жасыл академия» ғылым-білім орталығымен бірге ұйымдастырылған шараға Еуроодақтың Қазақстандағы өкілдігі мен Орталық Азиядағы ЮСАИД ұйымы өкілдері де белсене атсалысты. 2017 жылғы ЭКСПО көрмесіне дайындық болашақтағы «жасыл» экономикаға өтудің бір баспалдағы екені анық.
Жиында «Жасыл көпір» серіктестігінің бағдарламасы талқыланып, бұл саладағы білім мен тәжірибе алмасу мәселелері сөз болды. Бұл ұсыныстардың бәрі Бүкіләлемдік дағдарысқа қарсы жоспар жобасына енгізіледі.
Шынтуайтына келгенде, энергетикалық қауіпсіздік мәселесі әлемдік қауымдастықты түгел алаңдататын тақырыпқа айналды. ХХІ ғасырда дамудың басты тетігі арзан әрі тиімді қуат көздерін табуда болуы ғажап емес.
Бүгінде Үлкен жиырмалық елдерінің өзі «жасыл» экономикаға көшу қажеттігін мойындап отыр. G20 клубының соңғы жиынында олар келешек ұрпақтың игілігі үшін табиғи қорларды үнемді пайдалануға, рәсуа етпеуге міндеттеме алды.
Ағылшын экономист сарапшысы Николас Стерннің айтуынша, алдағы 10-15 жылда ауа-райының өзгерісі ғаламдық экономиканың дамуы­на кері әсерін тигізеді, тіпті оның зияны әлемдік ЖІӨ-нің 5 пайызына жетуі мүмкін. Ал таяу жылға дейін бұл көрсеткіш 20 пайыздан асады. Әзірге тек болжам түрінде айтылғанымен, соңғы кездегі зерттеу нәтижелері бұл қауіптің бекер еместігін байқатады. Мысалы, кейбір деректерге сәйкес, егер қазіргі жағдай өзгермесе, 2050 жылға қарай қуат көздерін өндіруден ауаға бөлінетін көмірқышқыл газының көлемі екі есе артады. Ал бұл газдың ауа райының бұзылуына орасан ықпал ететіні белгілі.
Сондықтан әлемнің озық ойлы ғалымдары, экономистері, мемлекет қайраткерлері, тіпті саясаткерлері баламалы қуат көздерін дамыту идея­сын қолдайды. Себебі бүгінде «жасыл технологиялар» – табиғи қорларды сақтауға, қоршаған ортаны қорғауға, қуат көздерін үнемді жұмсауға, экономикалық дамуға тың серпін беруге таптырмас жол.
Баламалы қуат көздерін табуда және оларды пайдалануды жетілдіруде экологиялық қауіпсіздік бірінші орында тұруы тиіс. Алдағы уақытта күн, жел, су көздерін пайдалану, өндірістік суды қайта пайдалану жолдарын қарастыру жоспарланып отыр. Оның үстіне қуат тасымалдаудың үнемді де арзан жолын табу керек. Қазіргі электр қуатының 20 пайызы тасымал кезінде ысырап болып жатқаны белгілі.
Астаналық ЭКСПО көрмесінің басты тақы­рыбы – «Болашақтың энергиясы» баламалы қуат көз­дерін дамытуды талап етеді. ЭКСПО-2017 халық­аралық көрмесі адамзаттық деңгейде энергия тапшылығын жою және кедейшілікті азайту мә­селелеріне оң ықпал етуді көздейді.
Қазақстан алдағы төрт жылда болашақтың қуат көздерін пайдалануда бастамашыл болуы тиіс. Күн сәулесін жинайтын модульдер салу, жел электростанцияларын құру, тау өзендерінің арқыраған күшін пайдалану – бұл салада атқарар жұмыстардың бір парасы ғана. Осы орайда, Елбасы бір сөзінде жер астындағы ауа температурасының өзгешелігін пайдалану қажеттігін айтқан еді.
Қазақстанда күн панельдерін, жел энергетикасы құрылғыларын шығаратын зауыт салынып жатыр. Енді «жасыл» экономиканы қалыптастыруға мемлекет те, жеке кәсіпкерлік те өз үлесін қосуы тиіс. Сонда қазіргі экономикалық өсім қарқыны сақталып, оны тұрақтандыру шарты орындалады.
Бұдан былай бизнес өкілдерін «жасыл» экономикаға қаржы құю үшін ынталандыру қажет.
