Қазақ қыздары қазақша есімдері мен есімдері мағынасы
Абира.....Асылтас
АБИРА - тәжік тілінен алынған абера — шөбере, шөбере қыз.
АҒИЛА - араб және иран тілдерінен алынған агиля — ақылды, парасатты сөзінен жасалған.
АҒЛИЯ - грек тілінен — сұлулық, көркемдік, салтанат.
АДЛИЯ - тәжік тілінен алынған адл — әділдік, ақиқаттық + ия қосымша.
АЖАР - көрікті, келбет, нұрлы; түр, өң.
АЖАРГҮЛ - гүл сияқты әдемі, сұлу, көрікті.
АЖАРХАН - көрікті, ажарлы, әрлі, нұрлы.
АЗА - тәжік тілінен алынған азза — қымбатты, сүйікті, сүйкімді.
АИДА - араб тілінен — пайда, сый.
АЙБАЛА - ай сияқты сұлу, көркем болсын деген тілекпей қойылған есім.
АЙБАРША - қазақ тілінен алынған ай және барша сөздерінен жасалған біріккен тұлғалы есім. Бұның барша сыңары тіліміздегі «алтын мен күмістен безелген мата» деген сөз.
АЙБИКЕ - екі сөзден бірігіп жасалған есім, сыңарындағы бике сөзі араб тілінде әйел деген сөз. Яғни Айдай сұлу әдемі, көркем деген ұғымды білдіреді.
АЙБИБІ – қазақтың сөзі ай + тәжік тілінен алынған биби — әйел, ханша деген мағынаны білдіреді. Бұл есім қыз бала сұлу, көркем болсын деген тілекпен қойылады. Түрлері — Бүбіш, Бүбіхан, Айбүбі, Бүбі.
АЙГҮЛ – қазақтың сөзі ай — тәжіктің сөзі гул. Гүл сөзі тәжік тілінде роза деген мағынаны береді. Бұл есім қыз бала айдай сұлу, гүлдей жайнаған көрікті болсын деген тілекпен қойылған.
АЙҒАНША - қазақ тілінен алынған ай және ханша сөздерінен жасалған біріккен тұлғалы есім. Айдай сұлу деген мәнді білдіреді.
АЙҒЫЗ - айдай сұлу, көркем қыз бала.
АЙДАЙ - айдай сұлу, көркем.
АЙДАНА – қазақтың сөзі ай + тәжік тілінен алынған дана - білгір, данышпан, ғалым.
АЙДАРИЯ – қазақтың сөзі ай + иран тілінен алынған дәриа - теңіз, үлкен өзен.
АЙЖАМАЛ – қазақтың сөзі ай + араб тілінен алынған жамал — әдемі, сұлу, яғни айдай сұлу, әдемі болсын деген мәндегі есім.
АЙЖАН – қазақтың сөзі ай + иран тілінен алынған жан. Айдай сұлу, әдемі.
АЙЗАДА - қазақтың сөзі ай + иран тілінен алынған зада — перзент, бала. Айдай перзент, бала.
АЙЗЕРЕ - қазақ тілінен алынған ай + зере иран тілінен зер — алтын. Алтынай есімінің синонимі.
АЙЗИБА - қазақтың сөзі ай + иран тілінен алынған зиба - сұлу, көркем. Ай сияқты сұлу.
АЙЗИЯ - қазақтың сөзі ай + зия - араб тілінен алынған зийна - жарық, сәуле, шұғыла, яғни ай сәулелі сұлу.
АЙКҮМІС - қазақтың сөзі ай + күміс - сұлу, әдемі, көркем.
АЙМАН – қазақ тілінен— белгілі, әйгілі, даңқты; араб тілінен - ант, серт. Біріккен тұлғалы есімдер — Айманай, Аймангүл.
АЙМИРА – жана есім ай + орыс тілінен мир — бейбітшілік, тыныштық. Бейбіт, тыныштық болсын деген тілекпен қойылған есім.
АЙНА - араб тілінен алынған аин — көз, қарақ, жүз көретін шыны, әйнек.
АЙНАГҮЛ - тәжік тілінен алынған айна — жүз көретін қалың шыныдан жасалған зат. Пәктіктің, тазалықтың, адалдықтың символы ретінде көбіне қыз балаларға қойылатын есім. Біріккен тұлғалы есімдер — Айнажан, Айнанұр, Айназия.
АЙНАША - айна сияқты жарқыраған, әдемі, сұлу.
АЙНҰР - қазақ тілінен алынған ай + араб тілінен алынған нур — жарық, шұғыла. Ай сипатты, ай келбетті.
АЙПАРА - қазақ тілінен алынған ай + иран тілінен алынған парә — пари — періште, сұлу; яғни Ай періштесі, Ай көрікті. Айрықша, ерекше, бөтенше.
АЙСӘУЛЕ - екі сөзден құралған қыз есімі. Айдың сәулесі сияқты жарық болсын деген үмітпен қойылған.
АЙСҰЛУ - екі сөзден құралған қыз есімі. Ай сияқты сұлу, көркем болсын деген тілекпен қойылған көне тұлғалы, дәстүрлі есім.
АЙТОЛДЫ - бақытым толды, бағым жанды, балам айдай көркем, сұлу болсын, деген тілекпен қойылған.
АЙША - араб тілінен алынған гайшә — көне еврей тілінен айше - ұзақ әмір сүруші, өмірге құмар, құштар. Түрлері — Ғайша, Қайша.
АЙШАЙЫМ - Айша және айым сөздерінен қысқарған есім.
АЙШОЛПАН - Ай мен Шолпан сияқты жарқыраған, жайнаған сұлу деген мағынада қойылған есім.
АЙЫМ - менің бақытым, ырысым, айдай сұлуым деген мәнде қойылған есім.
АЙЫМГҮЛ - менін ай мен гүлім деген мағынада қойылған есім.
АЙЫМЖАН - айымдай жаным деген мағынада қойылған есім.
АЙЫМША - ай сияқты жарык, ашық деген мағынада қойылған есім.
АҚАЙША - аппақ, жарық айдай деп айға балап қойылған есім.
АҚБАЛА - сұлу, әдемі қыз бала.
АҚАРУ – жаңа есім – аппақ, адал, жарық, сұлу, әдемі қыз болсын деп берілген есім.
АҚБӘТЕС - ақ және бәтес сөзінен қойылған кыз есімі, яғни аппақ, әдемі, сұлу.
АҚБОТА - бала аппақ бота сияқты болған соң ұқсату мақсатымен қойылған есім.
АҚЖІБЕК - Жібек есіміне ақ сөзін үстемелей қосып жасалған кыз есімі. Аппақ, әдемі, жібектей болсын деген мағынада қойылған.
АҚЗИЯ – қазақ сөзі ақ + араб тілінен алынған зия - жарық, сәуле, арай.
АҚҚАЛ - қазақ тілінен алынған ақ + тәжік тілінен алынған хол - бетке шыққан мен. Бетінде яки денесінде қалы бар балаларға осындай ат қойған. Түрлері — Қалбибі, Қалтұрған, т. б.
АҚҚЫЗ - аппақ, әдемі, сұлу қыз бала.
АҚМАРАЛ - бұл есім сұлу анды қасиет тұтумен байланысты қойылған.
АҚНӘЗІК – нәзік, мейрімді, әдемі қыз бала.
АҚТАМАҚ - бейнелеу түрінде қойылған есім.
АҚТОҚТЫ - төл аттарын балаға қою қазақ тұрмысында ертеден бар.
АҚЛИМА - араб тілінен алынған ғәклыя — ақыл, сана, ес, ақыл парасаты.
АЛҚА - асыл тастардан, маржаннан тізілген мойынға тағатын моншақ. Оған гүл сөзі қосылып жаңа есім жасалады. Мәселен, Алқагүл.
АЛМА - қыз балаларға есім ретінде қойылады. Біріккен тұлғалы есімдер — Алмагүл, Алмақан, Алмажан.
АЛТЫН - кобіне әйел адамдарға қойылатын есім. Бұған ай, гүл, бике, шаш, зер, т. б. сөздер қосылу арқылы біріккен тұлғалы есімдер жасалады — Алтынай, Алтынгүл, Алтыншаш т. б.
АЛУА – араб тілінен алынған халва — тәтті дәм, тағам. Бала балдай болсын деген тілекпен қойған. Дыбыстық өзгеріске ұшыраған түрі — Қалуан.
АМАН - сау, есен, саламат. Бұған гүл, ғайша, бала сияқты сөздер қосылып: Амангүл, Аманғайша, Аманбала сияқты біріккен тұлғалы есімдер жасалады.
АНАР - иран тілінен - қызыл түсті дәні бар алма тектес жеміс. Осы сөздің қосылуы арқылы жасалған есімдер .— Анаргүл, Анархан, Анаржан, Гүлнәр және т. б.
АНИСА - араб тілінен алынған — жолдас, дос, жора.
АРАЙША - арай сөзіне ша қосымшасының қосылуы арқылы жасалған есім.
АРДАҚ - құрмет, қадір.
АРНА - бір адамға бағыштау, арнайы қою.
АРУ - сұлу, көркем.
АРШАТ - араб тілінен - адал, таза, батыл, сенімді, қайырымды.
АСИЯ - иран тілінен — қайырымды, мейірімді (әйел).
АСЛИ - араб тілінен — нағыз, шын. Түрі - Аслия.
АСПАЗИЯ - грек тілінен — қалаулы, әдемі, сүйкімді.
АСЫЛ - араб тілінен алынған әсил - негіз, түбір, түп нұсқасы; шынайы, нағыз; қымбатты, ардақты.
АСЫЛЖАН - асыл және жан сөздерінен - мәртебелі, иігі жанды қыз болсын деген мағынасын білдіреді.
АСЫЛША - асыл және шахзада сөздерінен жасалған есімнің қысқарған түрі.
АСЫЛТАС - қымбат бағалы тас.
АЯНАТ – араб тілінен ийан – өз көзімен көру, айқындылық, анықтық, ақиқат, шындық.
Әбиба......Әужа
ӘБИБА - араб тілінен алынған Хабиба есімінің өзгерген түрі. Мағынасы — дос, мейрімді жолдас, өмірлік серік.
ӘДЕМІ – қазақтың сөзі көркем, әсем.
ӘДИБА - араб тілінен алынған адиб — ғалым, әдебиетші.
ӘДИЛА - араб тілінен алынған әдил-ғадія - әділдік, шыншылдық, турашыл.
ӘДИНА - иран тілінен алынған одина — әдеміленген, безенген; жұма күні, аптаның бесінші күні туған балаға қойылатын есім. Синонимі — Әтина.
ӘДИЯ - араб тілінен алынған хадия — сый, сыйлық, тарту.
ӘЗИЗА - араб тілінен — ізгі, құрметті, сүйкімді, сыпайы, қымбатты.
ӘЗИМА - араб тілінен — ұлы, мәртебелі әйел.
ӘИГЕРІМ - әй жане керім сөздерінен жасалған біріккен тұлғалы есім. М. Әуезовтің «Абай жолы» романында осы есімнің қойылу тарихы баяндалады. Абай алғаш Шүкіман деген сұлу қызды көргенде оның нұрлы да сұлу көркіне танданады. Қыздың асқан көркі мен сұлулығына, әдепті жүріс-тұрысына қызығып, әй керім, ай керім деп танданудан кейін ол Айгерім аталып кеткен.
ӘЙНЕК - араб тілінен алынған эйн — көз; қайнар бұлақтың көзі.
ӘЛЕМГҮЛ - әлемнің, дүниенің әдемісі, сұлуы.
ӘЛИМА - араб тілінен алынған ғалима — өқымысты, ғалым әйел.
ӘЛИПА - араб тілінен алынған алиф — қолға ілінген, дос, жолдас; араб әліппесіндегі бірінші әріп.
ӘЛИЯ - араб тілінен алынған — құны, бағасы артық, биік, жоғары; қымбатты, сүйікті; мәртебелі, көрікті қыз. Түрлері - Ғалия, Қалия, Әлиша.
ӘЛФИЯ - араб тілінен — мың жыл жасаушы, ұзақ өмір сүруші.
ӘМИЛА - араб тілінен - қызметші, жұмыскер.
ӘМИНА - араб тілінен — адал, сенімді, зиянсыз, сәтті, игілікті.
ӘМИРА - араб тілінен алынған әмір - әкім, бастық, билеуші; нұсқау, жарлық, бұйрық.
ӘНАПИЯ - араб тіліндегі неби — «пайғамбар» сөзінін көпше түрі.
ӘНИСА - араб тілінен - дос, жолдас.
ӘРИПА - араб тілінен алынған ариф — есім. Білгір, түсінгіш, дана, данышпан.
ӘСЕЛ - араб тілінен алынған аселъ — бал.
ӘСЕМ - сән, көрік, әдемі.
ӘСЕМГҮ - гүл сияқты әдемі, көрікті, сұлу.
ӘСЕМҚАН - әсем және ханым, ханша сөздерінен жасалған есім, яғни сұлу ханым.
ӘСИМА - араб тілінен алынған асим - қорғаушы, жақтаушы.
ӘТИНА - (қараңыз: Әдина).
ӘЛИША - (қараңыз: Әлия).
ӘУЖА - араб тілінен - ең қымбат, ең асыл.
Бағила......Бүлдіршін
БАҒИЛА - араб тілінен алынған бахи - мәңгілік, өмірлік, берік, тұрақты, мәңгі жасаушы.
БАҒЫМША - араб тілінен алынған бақ , бах — бақыт, ырыс, құт, яғни менің бағым, ырысым деген сөз.
БАЗАРАЙЫМ - иран тілінен алынған базар + қазақ сөзі айым - менің қуанышым, базарым, айша жарқыраған аппағым.
БАЗАРГҮЛ - иран тілінен алынған базар + қазақ сөзі гүл, яғни гүл жайнаған қуанышым, базарым деген мағынада қойылған есім.
БАҚТЫГҮЛ - араб тілінен алынған бақыт + қазақ сөзі гүл, яғни гүл жайнаған бақытты бала деген мағына беретін есім.
БАЛАУСА - өндірдей жас.
БАЛБАЛА — балдай тәтті бала деген мәнді есім; араб тілінен бал - парасат, ақыл, ес, зерде, яғни ақылды, есті бала.
БАЛГҮЛ - балдай, шырынды гүл; яғни ата-ананың ең сүйікті, балдай тәтті баласы болсын деген мағынада қойылған есім.
БАЛҒАНЫМ — сүйкімді, сүйікті, ақылды, ойлы, есті ханым. Түрі –Балғын.
БАЛДАЙ - ата-анасына балдай тәтті, қымбат болсын деп қойылған есім.
БАЛЖАН - балдай тәтті әрі ақылды болсын деп қойылған есім.
БАЛЫМ - менің балым, ақылдым, қымбаттым. Балғаным деген есімнің еркелете қысқартып айту түрі.
БАЛҚАДИША - ақылды Қадиша.
БАЛШЕКЕР - бал мен шекердей болсын деген тілекпен қойылған есім.
БАНУ - араб тілінен алынған эбнатун — көпше түрі банату — қыз, бойжеткен. Иран тілінен алынған бану — әмірші, әкім әйел, ханым.
БАТСАЙЫ - жолақты жібек мата.
БАЯН - көне түркі, моңғол тілдеріне ортақ «мықты», «зор», «бай» мағыналы сөз. Араб тілінен вайан — айқын, ашық, түсінік, анықтама, хабарлама.
БАЯНСҰЛУ - ғашықтық жырдағы ақылды да сұлу қыздың есімі.
БӘДЕР - араб тілінен алынған бәдр — толық ай.
БӘДІГҮЛЖАМАЛ - араб тілінен - теңдесі жоқ сұлу, әдемі қыз. Еркелете-қысқартып айту түрі — Бәдеш.
БӘДИҒА - араб тілінен алынған бадига — ғажайып зат, таңғажайып нәрсе, шығармашылық өнер, шеберлік, өте шебер.
БӘДИНҰР – араб тілінен — теңдесі жоқ сұлу, көркем, нұрлы.
БӘЗИЛА - (қараңыз: Фазила).
БӘКИЗАТ - иран тілінен алынған пак — таза, кіршіксіз + зада — бала, перзент.
БӘКІБАЛА - иран 

